PLAATS: TIBETAANS INSTITUUT TE HUY, België

De stad Huy (Hoei in het NL) is één van de oudste vesting stadjes in België. Zon 30 jaar geleden werd het kasteel aangekocht door een Belgisch echtpaar. Zij brachten 3 Tibetaanse lama’s (leraren) vanuit India naar België. De monnik Tempa reisde mee met de lama’s. Hij was een leerling geweest bij de meest belangrijke kunstenaar en bouwer van tempels in Tibet. Hij heeft 3 tempels, een stoepa en een groot buiten Boeddha beeld gebouwd. Als je in het Tibetaans klooster in Huy bent waan je je werkelijk in het Boeddhistische Nepal of Tibet.

De Nepalese kok Trinlé is ook meegereisd naar Huy en hier de sterren van de hemel. 

Romeinse tijd en Middeleeuwen

De eerste nederzetting op de locatie van de huidige stad Hoei ontstond rondom een Romeins castrum op de rechteroever van de Maas. Een van de eerste christelijke missionarissen in het gebied was in de 6e eeuw Domitianus van Hoei, volgens de legende bisschop van Maastricht, die in Hoei begraven is (relieken in de Onze-Lieve-Vrouwkerk). De oudste schriftelijke vermelding van Hoei dateert uit de 7e eeuw.

Gedurende de vroege middeleeuwen ontwikkelde Hoei zich tot een van de belangrijkste steden langs de Maas. Opgravingen hebben sporen aangetoond van onder andere metaalbewerking, leerlooierij, steen- en houtbewerking en wijnbereiding.

In de 10e eeuw ontwikkelde zich rondom Hoei een graafschap, dat echter al vrij snel werd opgeslokt door het prinsbisdom Luik. Hoei werd daarmee een van de 23 Goede Steden. Hoei kreeg al in 1066 stadrechten van bisschop Dietwin, die de bijdrage van de Hoeienaren wilde voor de heropbouw van de Kapittelkerk. Het is de oudst bekende keure die zelfbestuur verleent aan een stad benoorden de Alpen. Naar het einde van de eeuw predikte Peter de Kluizenaar in Hoei en overtuigde veel inwoners om deel te nemen aan de Eerste Kruistocht.

Gedurende de 13e en 14e eeuw bloeide de lakenindustrie. Midden in de stad lag op een heuvel het kasteel, dat in tijden van oorlog diende als verdedigingsbolwerk. Vanaf de 15e eeuw had de stedelijke economie sterk te lijden van de opeenvolgende oorlogen in het Maasland.

Nieuwe Tijd 

Marktplein van Hoei in L'Illustration Européenne, 1872

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog tussen het Spaanse Rijk en de Republiek, werd Hoei in 1595 kortstondig door de Geuzen bezet tijdens de Inname van Hoei door Charles de Héraugière, die vijf jaar eerder de list met het Turfschip van Breda uitvoerde. De bisschop deed toen een beroep op Fuentes, deze stuurde meteen La Motte met een leger dat met behulp van burgers de stad belegerde en wist te ontzetten.

Van 1704 tot 1715 bezetten Staatse troepen de stad Hoei, meer bepaald het fort van de prins-bisschop. Dit kaderde in de Spaanse Successieoorlog. De Staatse gouverneur van de stad was kolonel Isaac Cronström. Cronström verbleef in zijn Gouverneurshuis. Met het Barrièretraktaat van 1715 keerde Hoei met zijn fort terug in handen van de prins-bisschop. In 1715 besloten de burgers van Hoei het kasteel, dat in de loop der eeuwen zovele belegeraars had aangetrokken, te slopen.

In 1818 echter werd in opdracht van Koning Willem I op dezelfde locatie een fort gebouwd, ook genoemd het Hollands Fort.

In de 19e eeuw profiteerde Hoei mee van de vroege industrialisatie in de omgeving van Luik. In Hoei waren onder andere tin- en papierfabrieken gevestigd. In de 20e eeuw deed de industriële teloorgang van Wallonië zich ook hier gevoelen. In 1975 werd de kerncentrale van Tihange (vlak bij Hoei) geopend, wat voor extra werkgelegenheid zorgde voor de streek. De centrale werd in 1983 en 1985 uitgebreid met een tweede en derde reactor. Alle drie kernreactoren zijn nog in gebruik.

Tegenwoordig levert het toerisme een belangrijke bijdrage aan de heropleving van de stad.